Skręcenia stawów i naciągnięcia mięśni to najczęstsze urazy, obejmujące szeroki zakres uszkodzeń od skręcenia kostki do bólów pleców. Skręcenie uszkadza więzadła – mocne włókniste pasma tkanki łącznej utrzymujące kości w stawie. Naciągnięcie uszkadza tkankę mięśniową, powodując rozciągnięcie lub rozerwanie mięśnia lub jego ścięgna, którym przyczepia się do kości.
Większość przypadków skręcenia stawu lub naciągnięcia mięśni goi się samoistnie w odpowiednim czasie po unieruchomieniu. Jednakże poważniejsze naderwanie lub całkowite rozerwanie tkanek wymaga zwykle leczenia operacyjnego. W wyniku skręcenia kości mogą pozostać nieprawidłowo ułożone w stawie albo więzadła są tak bardzo rozciągnięte i osłabione, że staw staje się szczególnie podatny na dalsze urazy.
Skręcenie stawu i naciągnięcie mięśni mogą być spowodowane każdym nagłym i nietypowym przeciążeniem stawu lub mięśni. Najczęstsze przyczyny to: upadek, dźwignięcie ciężkiego przedmiotu, udział w nietypowym zajęciu sportowym. Nadwaga, brak aktywności fizycznej lub słaba kondycja fizyczna sprzyjają tym urazom.
Lekarz może zlecić badanie radiologiczne, by wykluczyć złamanie, albo rezonans magnetyczny, by wykryć rozerwanie tkanek.
Leczenie skręcenia i naciągnięcia polega na zwalczaniu początkowego bólu i obrzęku, po czym stosuje się unieruchomienie pozwalające na powrót do zdrowia.
Większość przypadków skręcenia i naciągnięcia ulega wyleczeniu w ciągu 2-3 tygodni. Lekarz rutynowo zaleca bezpośrednio po urazie unieruchomienie, okłady z lodu, ucisk i uniesienie kończyny, łącznie z przyjmowaniem aspiryny lub ibuprofenu dla zmniejszenia stanu zapalnego i bólu. Następnie można stosować elastyczny bandaż dla podtrzymania i unieruchomienia urażonego miejsca podczas procesu zdrowienia. Skręcenie stawu skokowego lub kolanowego często wymaga chodzenia o kulach dla odciążenia stawu. W celu przyspieszenia procesu zdrowienia lekarz może zlecić stosowanie ciepła lub naświetlanie promieniami podczerwonymi przez fizykoterapeutę.
Lekarze, fizykoterapeuci i sportowcy są wielkimi zwolennikami unieruchomienia, okładów z lodu, ucisku i uniesienia kończyny jako standardowego postępowania w urazach mięśni, ścięgien lub więzadeł w pierwszych 48-72 godzinach. Miejsce urazu należy natychmiast unieruchomić, aby nie dopuścić do dalszego uszkodzenia. Stosuje się przykładanie lodu na 10 minut w odstępach 10-minutowych w celu zmniejszenia obrzęku i stanu zapalnego. Elastycznym bandażem uciska się urażone miejsce w celu zmniejszenia obrzęku. Uniesienie kończyny ułatwia drenaż płynu pozakomórkowego.
Po ustąpieniu początkowego obrzęku i ostrego bólu – co obserwuje się zwykle po 48-72 godzinach -można stosować ciepłe okłady w celu zmniejszenia bolesności i pobudzenia krążenia w porażonej części ciała. Wcieranie w miejsce urazu maści zawierającej aspirynę lub inny analgetyk może złagodzić przewlekłą bolesność lub tkliwość urazową.
Najlepszym sposobem zapobiegania skręceniom i naciągnięciem jest utrzymywanie dobrej kondycji fizycznej. Mocne i elastyczne mięśnie, więzadła i ścięgna przeciwdziałają urazom. Aby zapobiec powtarzającym się urazom, poproś lekarza o program ćwiczeń na wzmocnienie mięśni w miejscu urazu. Jeśli masz nadwagę, zastosuj dietę odchudzającą i ogólny program poprawiający kondycję.