Choroby włosów
Cała nasza skóra, z wyjątkiem wewnętrznych części dłoni i podeszew, jest owłosiona. Kosmetyka często zajmuje się epilacją lub depilacją. Nadmierne owłosienie, a także nadmierne wypadanie i włosów, to często subiektywna ocena klientek. Kosmetyczka powinna wyczuć, jaka postawa wobec klientki będzie najwłaściwsza: bezkrytyczne usunięcie zbędnego owłosienia i sprzedaż czyniących cuda środków na porost włosów czy próba psychicznego podbudowania klientki i przekonania jej, że nasilenie owłosienia jest cechą indywidualną, a utrata do 100 włosów na głowie dziennie mieści się w normie.
Do zmian chorobowych włosów zaliczamy: nadmierne lub zmniejszone owłosienie i łysienie. Istnieje też wiele wad włosów.
Wyróżniamy różne postaci nadmiernego owłosienia (hypertrichosis). Ogólnie dzielimy je na owłosienie ograniczone, tzn. miejsce występowania jest ograniczone, i uogólnione, dotyczące owłosienia całego ciała.
Owłosienie ograniczone to np. owłosienie znamienia barwnikowego z długimi, ciemnymi włosami. Takich włosów nie powinno się wyrywać czy depilować, gdyż podrażnianie znamienia może spowodować jego rozrost, a nawet przejście w postać nowotworową. Jeżeli klientka życzy sobie usunięcia tych włosów, można je obciąć.
Nadmierne owłosienie rozlane może być spowodowane przyjmowaniem określonych leków (np. antybiotyków i kortykosteroidów). Lekarstwa mogą powodować wzrost i nasilone zabarwienie normalnie niezauważalnego owłosienia meszkowego.
Tak zwany hirsutyznn jest nadmiernym owłosieniem występującym u kobiet na górnej wardze, brodzie, policzkach, ramionach i w okolicach mostkowej, krzyżowo-lędźwiowej i kończynach. Mówi się wówczas o owłosieniu typu męskiego. W większości przypadków nie można ustalić szczególnej przyczyny tego stanu, wiadomo jednak, że dużą rolę odgrywa różna wrażliwość mieszków włosowych na męskie hormony płciowe (androgeny), która jest dziedziczna. W niewielu przypadkach można stwierdzić bezpośrednią przyczynę: np. nowotwory jajnika wytwarzające androgeny. Czasami wraz z nadmiernym owłosieniem typu męskiego następuje tzw. wirylizacja (maskulinizacja). Głos może stać się niższy, a budowa ciała nabiera męskiego wyglądu (zmniejszają się piersi). Zanika miesiączka, przerzedza się owłosienie głowy. Głównym problemem dotkniętych tą chorobą kobiet jest często ogromne obciążenie psychiczne, wynikające z – ich zdaniem – szpecącego nadmiernego owłosienia. W takich przypadkach kosmetyczka może podjąć działania polegające na czasowym lub trwałym usunięciu owłosienia.
Nazwa | Przyczyna | Objawy i przebieg | Leczenie |
Wypadanie włosów u noworodków | Pod wpływem hormonów wszystkie włosy z fazy anagen przechodzą bez zakłóceń w katagen | 6-8 tygodni po urodzeniu całkowite wyłysienie, potem pomału asynchroniczny cykl włosowy normalizuje się | Zbędne |
Poporodowe wypadanie włosów u kobiet | Pod wpływem hormonów włosy w czasie ciąży pozostają dłużej w fazie anagen, po czym po rozwiązaniu wszystkie przechodzą w fazę katagen | 6-8 tygodni po rozwiązaniu umiarkowane wypadanie włosów, szybka poprawa | Z reguły niekonieczne, w ekstremalnych przypadkach terapia hormonalna |
Starcze wypadanie włosów | Redukcja mieszków włosowych u osób w podeszłym wieku | Włosy stają się coraz cieńsze | Niemożliwe |
Androgenowe wypadanie włosów u mężczyzn | Dziedziczna wrażliwość mieszków włosowych na androgeny, duże stężenie androgenów | Początek i przebieg w charakterystycznych miejscach: najpierw kąty czołowe, później tonsura i typowa łysina | Trudne; ewentualnie podawanie hormonów lub podobnie działających preparatów |
Androgenowe wypadanie włosów u kobiet | Zakłócenia gospodarki hormonalnej | Łagodniejszy niż u mężczyzn, całkowite wyłysienie prawie nigdy nie następuje | Terapia hormonalna |
Łysienie rozlane | Jednostronne odżywianie, zakażenia, stany zapalne, stres, choroby tarczycy, leki, zatrucia | Wypadanie włosów na całej głowie, po usunięciu przyczyny objawy
przeważnie ustępują |
Leczenie choroby podstawowej |
Łysienie
plackowate |
Reakcja autoimmunizacyjna przeciwko mieszkom włosowym, podłoże genetyczne | Plackowate łysienie, rozszerzanie się i zlewanie poszczególnych ognisk, w części przypadków nagłe wyzdrowienie, w części przewlekły przebieg, najczęściej wyłysienie | Wywołanie alergicznego wyprysku kontaktowego |
Utrata włosów na skutek urazów mechanicznych | Ciągnięcie, uciskanie, tarcie spowodowane np. opaską gumową, ciasno upięte włosy, nerwowe nawyki | Wyłysienie w miejscach urazów mechanicznych, odrastanie włosów po usunięciu przyczyny | Zlikwidowanie
mechanicznych urazów |
Przyczyny wypadania włosów mogą być rozmaite. Obok wpływu hormonów, mogą to być urazy mechaniczne, zatrucia, leki, stres, niedobór określonych składników, choroby tarczycy bądź też zaburzenia odporności.