Przepuklina

przez | 21 grudnia, 2015

Przepuklina powstaje wówczas, gdy narząd lub tkanka przemieszcza się przez otwór lub słabsze miejsce w otaczających mięśniach. Najczęstsze przepukliny to: pachwinowa, pooperacyjna, udowa i pępkowa.
W przepuklinie pachwinowej jelito lub pęcherz moczowy uwypukla się przez ścianę jamy brzusznej do kanału pachwinowego. Stanowi ona około 80% wszystkich przepuklin i najczęściej występuje u mężczyzn z powodu naturalnego osłabienia ściany jamy brzusznej w tym miejscu.
W przepuklinie pooperacyjnej jelito uwypukla się na zewnątrz przez ścianę jamy brzusznej w miejscu przecięcia powłok brzucha podczas operacji. Ta przepuklina najczęściej występuje u osób starszych i otyłych, które pozostają bez ruchu po operacji brzusznej.
W przepuklinie udowej pęcherz moczowy lub jelito uwypukla się do kanału, w którym biegnie tętnica udowa w górnej części uda. Przepukliny udowe najczęściej zdarzają się u kobiet, zwłaszcza ciężarnych lub otyłych.
W przepuklinie pępkowej część jelita cienkiego uwypukla się przez ścianę jamy brzusznej w okolicy pępka. Przepuklina ta jest częsta u noworodków; występuje także u kobiet otyłych i wieloródek.

Ostatecznie wszystkie przepukliny powstają wskutek jednoczesnego występowania dwóch czynników: osłabienia mięśni i nadwerężenia. Słabsze miejsce w powłoce mięśniowej pod wpływem nacisku ulega rozerwaniu, a przez powstały otwór przeciskają się części narządów i tkanek. Osłabienie mięśni może występować już u noworodka, częściej jednak pojawia się w późniejszym okresie życia. Złe odżywianie, palenie i nadmierny wysiłek mogą osłabić mięśnie i przyczynić się do powstania przepukliny. Wszystko, co powoduje rozciągnięcie mięśni, może doprowadzić do przepukliny, a więc otyłość, dźwiganie ciężkich przedmiotów, biegunki lub zaparcia oraz uporczywy kaszel.

Do rozpoznania przepukliny wystarcza przeważnie zwykłe badanie lekarskie. Czasem przepuklina bywa widoczna u osoby w pozycji stojącej; zwykle jest wyczuwalna, gdy bezpośrednio na niej położymy dłoń, lekko uciskając. W celu uwidocznienia przepukliny udowej stosuje się badania ultrasonograficzne; dla rozpoznania niedrożności jelit może być zlecone badanie radiologiczne jamy brzusznej.

U małych dzieci przepukliny pępkowe często samoistnie się zamykają w ciągu pierwszych 4 lat życia, bez leczenia chirurgicznego. W pozostałych przypadkach standardowym postępowaniem jest zabieg operacyjny (zwany herniorafią).
W nieleczonych przypadkach uwypuklony narząd może w przepuklinie uwięznąć (następuje odcięcie dopływu krwi), czego wynikiem może być zakażenie i martwica tkanek. Uwięźnięta przepuklina pachwinowa może spowodować niedrożność jelit, co z kolei może prowadzić do zakażenia, zgorzeli, przebicia (perforacji) ściany jelita, wstrząsu i nawet do śmierci.

Przepuklina pachwinowa powstaje w cienkiej warstwie mięśni w kanale pachwinowym, przez który u mężczyzny biegnie powrózek nasienny z jamy brzusznej do jądra. Wskutek osłabienia ściany brzucha do tego kanału może wchodzić część jelita cienkiego i utworzyć w pachwinie uwypuklenie. Przepuklina pachwinowa może ograniczyć dopływ krwi lub spowodować niedrożność jelita, co wymaga interwencji w trybie nagłym.