Kostne ostrogi

Prawie każdy z nas odczuwał nieraz sztywność karku lub ból pleców po urazie lub intensywnym wysiłku fizycznym. Czasami jednak pojawiają się nagle „strzelające” bóle niezwiązane z żadną z wymienionych okoliczności. Dolegliwości te zwykle ustępują samoistnie, czasem jednak bywają objawem poważniejszej choroby, np. zapalenia stawów.
Przyczyną mogą być ostrogi kostne utworzone przez nieprawidłowe wyrośla kostne na końcach kości, zwłaszcza kręgosłupa i kończyn. Ostrogi kostne uciskające nerwy lub mięśnie podczas normalnej aktywności mogą powodować niezwykle silny ból.
Ostrogi kostne powstają wskutek zmian na końcach kości wchodzących w skład stawów, zwłaszcza w kręgach tworzących kręgosłup. Włókniste poduszki między kręgami, czyli krążki międzykręgowe (dyski), mają tendencję do twardnienia i kurczenia się z wiekiem. Równocześnie ulegają stopniowo kostnieniu chrząstki pokrywające końce kości.
W miarę zwężania się przestrzeni między kręgami kości usiłują skompensować ten ubytek przez tworzenie guzowatych wyrośli, zwanych ostrogami kostnymi. Wyrośla te są częstym zjawiskiem u osób starszych, które mają problemy z krążkami międzykręgowymi, mogą jednak wystąpić także u osób młodych, zwłaszcza u sportowców, tancerzy lub pracowników przeciążających nadmiernie mięśnie, więzadła i ścięgna.
W odróżnieniu od zaokrąglonych końców kości tworzących normalny staw, ostrogi nie pokrywają się ochronną warstwą chrząstki. Czasami nowe powierzchnie guzowatych dziobów ostatecznie się wygładzają pod wpływem normalnych ruchów. W przeciwnym razie dzioby te ocierają się o inne powierzchnie kostne, nerwy lub naczynia, wywołując ból i stan zapalny. Zmiany takie powstające w górnym odcinku kręgosłupa szyjnego określane są jako zwyrodnieniowe zapalenie kości i stawów. Dzioby kostne mogą być także przyczyną rwy kulszowej. Szczególnie dokuczliwe są ostrogi powstające w stopie, które powodują ból przy staniu i chodzeniu.
Ponieważ przyczyny bólu pleców mogą być różne, standardowe jest badanie radiologiczne oraz tomografia komputerowa bolącego odcinka kręgosłupa. W celu wykrycia uszkodzenia nerwów lub mięśni stosuje się często rezonans magnetyczny lub badanie elektromiograficzne.