LECZENIE ZABURZENIA SŁUCHU

przez | 18 grudnia, 2015

W większości przypadków utraty słuchu typu przewodzeniowego usunięcie przyczyny powoduje powrót prawidłowego słuchu, natomiast w przypadku utraty słuchu typu czuciowo-nerwowego uszkodzenie jest często trwałe. Odpowiednia terapia może zahamować lub zwolnić postęp utraty słuchu, ale jego jakość rzadko powraca do stanu sprzed choroby.
Leczenie zaburzenia słuchu zależy od jego przyczyny. Jeżeli przyczyną tą jest nagromadzenie się woskowiny w uchu, lekarz oczyści ucho za pomocą zgłębnika z kawałkiem waty na końcu lub urządzenia do odsysania. Jeżeli utrata słuchu to skutek infekcji ucha, pacjent może otrzymać doustny antybiotyk lub krople do uszu zawierające antybiotyk oraz hydrokortyzon, który zmniejsza swędzenie. Jeżeli w wyniku infekcji w uchu środkowym nagromadził się płyn, który nie może stamtąd odpłynąć, lekarz może wykonać nacięcie błony bębenkowej w celu odessania płynu.
Częste infekcje ucha środkowego, a także uczulenia, nawracające infekcje dróg oddechowych oraz powiększone migdałki trzecie mogą spowodować zatkanie trąbek Eustachiusza, które łączą gardło z uchem środkowym. Przypadłość ta występuje stosunkowo często wśród małych dzieci. Dochodzi wówczas do spadku ciśnienia i gromadzenia się płynu w uchu środkowym, a błona bębenkowa zapada się. W celu wyrównania ciśnienia i przywrócenia drożności trąbki Eustachiusza pediatra może wówczas zalecić wprowadzenie przez błonę bębenkową cienkiej plastikowej rurki, którą pozostawia się w uchu środkowym na 6 miesięcy lub dłużej.
Nawracające zakażenia ucha środkowego mogą być również przyczyną innych schorzeń, które wymagają leczenia operacyjnego w celu naprawy lub wymiany uszkodzonych struktur ucha i przywrócenia prawidłowego słuchu. Na przykład w rzadkich przypadkach infekcja ucha środkowego może się rozszerzyć na znajdującą się za uchem część kostną, zwaną wyrostkiem sutkowatym. W celu usunięcia uszkodzonej kości i przywrócenia słuchu konieczne jest wówczas wykonanie specjalnej operacji, nazywanej mastoidektomią.

Jeżeli przyczyną utraty słuchu jest pęknięcie błony bębenkowej, lekarz prawdopodobnie przepisze antybiotyk, aby zapobiec rozwojowi infekcji w uchu środkowym. Niekiedy zabezpiecza się błonę bębenkową do czasu zagojenia niewielką plastikową łatą. Jeśli po upływie 3 miesięcy błona bębenkowa nie zagoi się, lekarz może zaproponować wykonanie niewielkiej operacji, polegającej na wszczepieniu do błony bębenkowej małego fragmentu tkanki pobranego z innego miejsca, często kawałka żyły. Zabieg ten jest na ogół skuteczny i umożliwia całkowite przywrócenie słuchu.

Jeżeli przyczyną utraty słuchu jest otoskleroza, lekarz zaproponuje prawdopodobnie wykonanie stapedektomii, czyli operacji polegającej na zastąpieniu kosteczek ucha środkowego przez maleńkie metalowe protezy. Z badań naukowych wynika, że 90% stapedektomii powoduje poprawę słuchu, jednak operacja ta wiąże się z pewnym ryzykiem: od 2 do 5% osób poddawanych temu zabiegowi przestaje zupełnie słyszeć na operowane ucho.

Utrata słuchu typu czuciowo-nerwowego nie może być leczona antybiotykami ani operacyjnie, ponieważ wiąże się zazwyczaj z uszkodzeniem nerwów lub ucha środkowego. W niektórych przypadkach szybka interwencja lekarska może jednak zapobiec utracie słuchu: jeśli np. jego nagłe pogorszenie wynika z powstania skrzepimy w maleńkiej tętniczce zaopatrującej ucho, stan taki można leczyć, podając leki przeciwzakrzepowe. W takiej sytuacji lekarz może również przepisać lek rozszerzający naczynia, który pozwala na zwiększenie przepływu krwi w tętnicy pomimo obecności skrzepimy. Jeżeli powyższe leczenie zostało rozpoczęte w ciągu 24 godzin od pogorszenia się słuchu i nie wystąpiła całkowita głuchota, istnieje duża szansa całkowitego przywrócenia słuchu.

W przypadku głuchoty starczej oraz innych rodzajów trwałej utraty słuchu jedyną metodą leczenia jest stosowanie aparatów słuchowych, czyli urządzeń zawierających mały mikrofon i wzmacniacz, które pozwalają na elektryczne zwiększenie głośności dźwięków. Aparat słuchowy jest zasilany z baterii, której żywotność wynosi kilka miesięcy. Niektóre aparaty słuchowe nosi się za uchem, natomiast nowsze, mniejsze modele mieszczą się w przewodzie słuchowym zewnętrznym.

Aparat słuchowy nie eliminuje upośledzenia słuchu, natomiast pozwala na jego poprawę. Dobór odpowiedniego urządzenia powinien zostać dokonany przez wykwalifikowanego audiologa i poprzedzony dokładną oceną słuchu oraz wypróbowaniem kilku różnych modeli przez pacjenta. Aby zapewnić dokładne dopasowanie aparatu słuchowego i optymalne warunki jego działania, wykonuje się odlew przewodu słuchowego. Przyzwyczajenie się do aparatu wymaga czasu, a jeżeli jest stale niewygodny lub nie powoduje poprawy słuchu, należy go wymienić.

Niektóre osoby z głębokim upośledzeniem słuchu mogą odnieść korzyść z operacji polegającej na wszczepieniu implantu ślimakowego. Do ślimaka wprowadza się wówczas cienkie metalowe elektrody, których jeden koniec jest połączony z nerwem słuchowym, drugi zaś z zasilanym z baterii procesorem mowy i mikrofonem, noszonymi za uchem. Mikrofon i procesor przetwarzają dźwięki na impulsy elektryczne, które za pośrednictwem elektrod pobudzają nerw słuchowy, przekazujący następnie sygnały dalej, do mózgu. Implanty ślimakowe są obiecujące, ale skuteczność takiego leczenia jest na razie ograniczona. Większość osób, którym wszczepiono implant, może łatwiej czytać słowa z ust, natomiast urządzenie to na ogół nie pozwala na rozumienie mowy w sytuacji, kiedy niesłyszący nie widzi ust osoby mówiącej.