Odleżyny

Każdy, kto opiekuje się w domu osobą unieruchomioną, wcześniej czy później ma do czynienia z odleżynami. Nawet personelowi pielęgniarskiemu często nie udaje się zapobiec powstaniu tych uciążliwych i upośledzających zmian skórnych u obłożnie chorych.
Odleżyna rozpoczyna się w postaci zmienionego zapalnie obszaru skóry, wykazującego tkliwość uciskową, w miejscu ucisku na kość, wywieranego przez ciężar ciała; obszar ten może szybko przemienić się w bolesne, trudno gojące się owrzodzenie skórne. Najbardziej narażone na ucisk są: kostki, pięty, kolana, łopatki i – zwłaszcza u pacjentów na wózkach inwalidzkich – kręgosłup, pośladki i okolica krzyżowa. Ucisk nie musi trwać długo, aby powstał stan zapalny – niekiedy odleżyny powstają wciągu kilku godzin. Najbardziej zagrożeni są pacjenci z cukrzycą lub innymi chorobami, które sprzyjają pękaniu i zakażeniu skóry, jak też chorzy wychudzeni, z porażeniami lub zaburzeniami krążenia, chorobami serca, urazem rdzenia kręgowego lub z miażdżycą tętnic.

W większości szpitali i domów opieki standardowe leczenie odleżyn polega na oczyszczaniu rany roztworem fizjologicznym soli lub wodą utlenioną, usuwaniu martwej skóry i pokryciu odleżyny opatrunkiem nieprzylegającym do uszkodzonej skóry. Może zajść konieczność usunięcia martwych części skóry ostrym skalpelem. W ciężkich przypadkach, gdy owrzodzenie jest głębokie i trudne do wygojenia, konieczna bywa operacja plastyczna przeszczepienia skóry dla zregenerowania uszkodzonego obszaru.

Niektóre urazy i okoliczności wykluczają zmianę ułożenia ciała pacjenta przykutego do łóżka. Ale nawet ci, których można regularnie obracać, są narażeni na otarcia delikatnej skóry przy przeciąganiu ich na prześcieradle. Jedną z możliwości jest pobudzanie krążenia przez delikatny masaż albo kontrolowane stosowanie słabych bodźców elektrycznych.