Pasożyty jelitowe – obleńce i tasiemce – występują głównie u ludzi żyjących w złych warunkach sanitarnych lub dostają się clo przewodu pokarmowego najczęściej z nieprawidłowo przygotowanym mięsem. Ich wielkość różni się znacznie najmniejsze są nicienie o długości ok. I 2 cm, a największe tasiemce – długości 4-10 m. Obleńce, do których zalicza się m.in. owsiki oraz glistę ludzką, są przyczyną najczęstszych infestacji u dzieci (infestacja – stan, kiedy pasożyty wtargnęły do organizmu, ale się w nim nie rozmnażają). Włośnica (trychinelloza) jest chorobą wywołaną przez mikroskopijne włosienie; jeśli infestacja jest nieleczona, dochodzi do inwazji włośnia – larwy umiejscawiają się w mięśniach, wywołując ich zwyrodnienie, mogą także powodować poważne zaburzenia kardiologiczne i neurologiczne. Tęgoryjec dwunastniczy też należy do obleńców. Ponieważ jego larwy żywią się krwią, atakują śluzówkę jelita, powodując krwawiące owrzodzenia będące przyczyną niedokrwistości. Węgorek jelitowy również może być niebezpieczny dla człowieka – umiejscawia się w płucach i wywołuje przewlekły nieżyt oskrzeli z charakterystycznym, niereagującym na leczenie kaszlem. Oba rodzaje nicieni atakują ludzi w zbiorowiskach – np. więźniów czy też dzieci w żłobku, przedszkolu i szkole.
Tasiemce nie stanowią dla człowieka wielkiego zagrożenia, dopóki nie wtargną poprzez ścianę jelita do krwi i narządów dla nich docelowych. Każda infestacja robakami może prowadzić do zaburzeń funkcji układu oddechowego i układu krążenia, jednak zdarza się rzadko.
Owsiki zasiedlają jelito grube człowieka. Nocą osobniki żeńskie wydostają się poza odbyt, składając jajeczka w okolicy otworu odbytu. Powoduje to drażnienie śluzówki i skóry objawiające się silnym świądem. Wskutek drapania chory przenosi pod paznokciami ich jajeczka na wszystkie przedmioty w domu, w konsekwencji zarażają się domownicy. Glista ludzka dostaje się do organizmu człowieka z pożywieniem zanieczyszczonym jajeczkami robaka. Jajeczka przenoszone są głównie z zarażoną ziemią. Tęgoryjec dwunastniczy oraz węgorek jelitowy dostają się do organizmu człowieka przez skórę, najczęściej przez bose stopy lub z nieprzegotowaną wodą. Larwy migrują do jelita cienkiego, gdzie mogą żyć przez kilka lat. jajeczka pasożytów wydostają się z kałem, powodując skażenie gleby. Jeśli następny żywiciel spożyje zanieczyszczone ziemią produkty, cykl się powtarza. Jedząc surowe lub niedogotowane mięso wieprzowe czy dziczyznę, możemy połknąć cysty włosienia zawierające żywe larwy. Soki trawienne rozpuszczają otoczkę cysty i uwalniają larwę, która po przekroczeniu ściany jelita krąży z krwią i chłonką, docierając do mięśni, gdzie ponownie się otorbia, tworząc nową cystę.
Tasiemce dostają się do organizmu w ten sam sposób, to znaczy z niedogotowanym lub surowym mięsem wieprzowym, wołowym lub z mięsem ryb. Czasami dzieci mogą się zarazić, spożywając nieświadomie tasiemce obecne w odchodach zwierząt domowych.
Najłatwiej rozpoznać owsiki – można posłużyć się np. taśmą samoprzylepną, do której w czasie pobierania odcisku z okolic odbytu przylepią się jajeczka. Odcisk bada się następnie pod mikroskopem. Robaki można czasami dojrzeć w kale lub na skórze wokół odbytu. W kale można rozpoznać zarówno robaki obłe, szczególnie tęgoryjca dwunastniczego oraz węgorka jelitowego, jak i tasiemce. Człony tasiemca czasami znajduje się w pościeli lub w bieliźnie. Rozpoznanie włośnicy wymaga badania krwi lub wycinka mięśni.
ODŻYWIANIE, WITAMINY I MINERAŁY
Ananas, sok z papai oraz nasiona dyni są skuteczne przeciw robakom. Można też zastosować dostępny bez recepty wyciąg z nasion grejpfruta.
TERAPIE ZIOŁOWE
Stosowanie ziół należy uzgodnić z licencjonowanym fitoterapeutą, gdyż mogą działać toksycznie.
Przy owsikach i glistach parz 1-2 łyżeczki byIicy piołunu (Artemisia absinthium) w 1/4 litra wrzątku przez 10—15 minut; pij 3 razy dziennie. Zaleca się też dostępne bez recepty nalewki z bylicy piołunu i czarnego orzecha włoskiego (Juglans nigra); należy się stosować do instrukcji na opakowaniu.
Przy glistach i tasiemcach parz 1 łyżeczkę suszonego wrotycza pospolitego (Tanacetum vulgare) albo 2 łyżeczki suszonego Chelone glabra w 1/4 litra wrzątku przez 10-15 minut; pij 3 razy dziennie. Kobiety w ciąży nie powinny stosować wrotycza pospolitego.
ZAPOBIEGANIE
♦ Naucz dzieci zawsze myć ręce po skorzystaniu z ubikacji oraz przed jedzeniem.
♦ Paznokcie obcinaj krótko, aby zapobiec przenoszeniu jajeczek owsików.
♦ Co najmniej 2 razy do roku odrobaczaj zwierzęta domowe.
♦ Unikaj surowego lub lekko obsmażonego albo niedogotowanego mięsa – ustrzeżesz się w ten sposób trichinozy.
♦ Zabrudzone w czasie obróbki mięsa i jarzyn naczynia zawsze umyj ciepłą wodą, używając detergentów.
♦ W okolicach bagnistych i wilgotnych nie chodź boso – unikniesz w ten sposób inwazji tęgoryjcem dwunastniczym oraz węgorkiem jelitowym.