PRZYCZYNY ZABURZENIA WIDZENIA

przez | 18 października, 2015

Krótkowzroczność i nadwzroczność są związane ze sposobem, w jaki powstają obrazy w tylnej części oka na siatkówce, tkance o skomplikowanej budowie, zawierającej komórki światłoczułe. Krótkowzroczność, czyli bliskowzroczność, która występuje u około 20% populacji, jest wynikiem tego, że obrazy ogniskują się przed siatkówką zamiast na niej – wówczas przedmioty położone dalej wydają się nieostre. Osoba krótkowzroczna, czytając książkę, trzyma ją blisko oczu i musi siadać w pierwszych rzędach w kinie lub klasie, żeby wyraźnie widzieć. Wada ta jest uwarunkowana dziedzicznie i dotyczy w równym stopniu mężczyzn i kobiet. Pojawia się zazwyczaj w dzieciństwie i stabilizuje w wieku 20 lat.

Nadwzroczność, czyli dalekowzroczność, jest przeciwieństwem krótkowzroczności; soczewka ogniskuje obrazy tuż za siatkówką, powodując, że bliskie przedmioty są nieostre. U dzieci często występuje fizjologiczna nadwzroczność, którą pokonują akomodacją. Wraz z rozwojem oka nadwzroczność może się zmniejszyć lub wyrównać.

Astygmatyzm, często związany z krótko- lub nadwzrocznością, pojawia się, kiedy w oku nie może powstać pojedynczy punkt skupienia. Stan ten jest wynikiem nierównej krzywizny rogówki lub (rzadziej) soczewki. Osoby z astygmatyzmem widzą częściowo nieostro. Astygmatyzm zwykle występuje od urodzenia i z wiekiem się nie nasila ani nie zmniejsza.

Starczowzroczność polega na niewyraźnym widzeniu przy czytaniu z normalnej odległości. Przeciętnie pojawia się ok. 40. roku życia i z tego powodu większość ludzi zaczyna wówczas używać okularów.

Odwarstwienie siatkówki pojawia się, gdy od podłoża oddziela się część warstw siatkówki lub cała siatkówka. Mimo że odwarstwienie siatkówki jest niebolesne, jest to stan bezwzględnie nagły. Jeżeli siatkówka wkrótce nie złączy się ze swoją macierzystą, odżywczą warstwą, jej komórki obumrą, czego wynikiem będzie trwałe niewidzenie. Czynnikami ryzyka warunkującymi odwarstwienie siatkówki są krótkowzroczność, przebyte operacje lub urazy oraz wrodzone wady siatkówki.

Ślepota na barwy to wada światłoczułych komórek siatkówki (czopków), które są odpowiedzialne za rozróżnianie kolorów. Większość ludzi z zaburzonym widzeniem barw prawidłowo spostrzega kolory przy jasnym świetle, ale ma trudności w rozróżnianiu kolorów zielonego i czerwonego w złym oświetleniu. Dolegliwość ta częściej pojawia się u mężczyzn i dotyczy 8% męskiej populacji. W wyjątkowych przypadkach występuje całkowita ślepota barw, wówczas chory zamiast kolorów widzi różne odcienie szarości.

Nocna ślepota polega na utrudnionym widzeniu w słabym oświetleniu. Pojawia się, gdy komórki siatkówki odpowiedzialne za rozróżnianie przedmiotów w ciemności (pręciki) ulegają degradacji. Dokładna przyczyna schorzenia nie jest znana, ale może być związana z chorobami wątroby, niedoborem witaminy A lub chorobami siatkówki, np. zwyrodnieniem barwnikowym siatkówki, które jest chorobą dziedziczną.

Przemęczenie oczu nie powoduje upośledzenia widzenia, ale jest związane z niektórymi chorobami oczu i może być przyczyną bólów głowy. Często bywa wynikiem napięcia mięśni ocznych, które są obciążone nadmiernym wysiłkiem od patrzenia w stały punkt. Jeśli pacjent nosi okulary, przemęczenie oczu może wskazywać na potrzebę korekcji ich siły optycznej. Ćwiczenia lub odpoczynek co 30 minut pozwalają złagodzić przemęczenie oczu, zwłaszcza podczas pracy przy komputerze.