Apokrynowe gruczoły potowe

przez | 19 listopada, 2015

Apokrynowe gruczoły potowe mają odcinek wydalniczy połączony ze spiralnym przewodem potowym z ujściem w mieszku włosowym powyżej ujścia gruczołu łojowego lub na powierzchni skóry w miejscu ujścia lejka. Wydalanie typu apokrynowego występuje w skórze okolic pachowych, otoczki sutka, wzgórka łonowego, warg sromowych większych i moszny. Pot apokrynowy zawiera wodę, sole mineralne, lipidy, sterole, białka i cukry i dlatego stanowi doskonałą pożywkę dla bakterii bytujących na powierzchni skóry. Bakterie rozkładając go powodują powstawanie związków zapachowych, a ich rodzaj zależy od składu potu, aktywności bakterii i innych czynników, dlatego zapach każdego człowieka jest inny.

Pot odgrywa znaczną rolę w procesie regulacji cieplnej skóry. Wydzielany paruje i odbiera ciału ciepło. Kosmetyczka w swoim gabinecie bardzo często ma do czynienia z zaburzeniem czynności gruczołów łojowych. Nadczynność gruczołów łojowych powoduje np. zanieczyszczanie skórne (zwane łojotokiem), natomiast niedoczynność powoduje, że skóra jest sucha. Dzięki stosowaniu odpowiednich preparatów i zabiegów kosmetycznych można w obu przypadkach uzyskać znaczną poprawę.

Gruczoły łojowe uchodzą do mieszków włosowych. Z reguły mieszek włosowy otacza 3-5 gruczołów. Gruczoły łojowe są holokrynne, to znaczy, że na ich krańcach znajdują się komórki podlegające podziałom, które ku środkowi coraz bardziej przerasta tłuszcz, aż ostatecznie zostają wydalone (ich czynność wydzielnicza związana jest ze zniszczeniem komórek wydzielniczych). Gruczoły łojowe mają formę rozgałęzionych woreczków.

Liczba gruczołów nieznacznie się zmienia, ich wielkość jest jednak różna w zależności od miejsca występowania. W okolicach łojotokowych są one rozgałęzione i wykazują wzmożoną aktywność. Do okolic łojotokowych zaliczamy strefę T na twarzy (czoło, nos, broda), a także przednią i tylną rynnę potową tułowia. Z początkiem okresu dojrzewania gruczoły te powiększają się i następuje nasilone wytwarzanie łoju. Z wiekiem aktywność gruczołów słabnie. Z reguły wydzielany jest 1-2 g łoju dziennie. Zadaniem gruczołów łojowych jest zachowanie elastyczności warstwy rogowej oraz natłuszczanie włosów. W skład łoju wchodzą: glicerydy, woski, węglowodory, kwasy tłuszczowe i cholesterol. Niektóre tłuszcze są rozkładane w ujściu gruczołu łojowego przez żyjące tam bakterie na wolne kwasy tłuszczowe, warunkujące kwaśne pH skóry.