Objawy niepokoju:
♦ Kołatanie serca.
♦ Poczucie zagrożenia.
♦ Trudności w koncentracji.
♦ Napięcie mięśni, bóle mięśniowe.
♦ Biegunka.
♦ Ból w klatce piersiowej.
♦ Suchość w ustach.
♦ Nadmierne pocenie się.
♦ Utrata łaknienia lub nadmierny apetyt.
♦ Bezsenność.
♦ Nadpobudliwość.
♦ Uczucie braku tchu (duszność), hiperwentylacja, czyli nadmierne przewietrzanie spowodowane szybkim oddychaniem.
♦ Zaburzenia popędu płciowego (patrz: Impotencja).
U dzieci w wieku szkolnym:
♦ Obawa przed rozłąką z bliskimi.
♦ Niechęć do szkoły.
♦ Strach przed obcymi.
♦ Nieuzasadniony smutek.
Psychoterapia i psychoanaliza pomagają zidentyfikować przyczynę wewnętrznego konfliktu, który doprowadził do wystąpienia niepokoju. Terapia behawioralna, mająca na celu wytworzenie nowych wzorców zachowania, ułatwia choremu unikanie sytuacji stresowych oraz radzenie sobie z nimi.
Dzięki lepszemu poznaniu i zdefiniowaniu swoich wewnętrznych problemów chory uczy się pozytywnego myślenia.
Farmakoterapię, umożliwiającą doraźne zmniejszenie nasilenia lęku, zwykle łączy się z innymi metodami leczenia. Stosowane są leki uspokajające z grupy benzodiazepin (lorazepam, diazepam, klonazepam, alprazolam). Mogą one, niestety, wywoływać różne objawy uboczne, takie jak senność, rozdrażnienie, zawroty głowy oraz uzależnienie. W ostatnich latach benzodiazepiny wyparły dotychczas powszechnie stosowane barbiturany, które nie tylko łatwo prowadziły do uzależnienia, ale także często były wykorzystywane w próbach samobójczych. W leczeniu nerwic stosuje się także buspiron, środek wywołujący niewiele objawów ubocznych, ale niewskazany u osób z chorobami nerek lub wątroby. Należy się również porozumieć z lekarzem przed rozpoczęciem przyjmowania tego leku w ciąży lub w czasie karmienia piersią.
Wiele metod naturalnych może zmniejszać objawy niepokoju. Do najskuteczniejszych należą: ćwiczenia fizyczne i techniki relaksacyjne. Ich użyteczność jest jednak różna w zależności od osoby. Na przykład, w przypadku głównie fizycznych objawów niepokoju, takich jak ból brzucha lub pocenie się, korzystniejsze są ćwiczenia fizyczne.
W medycynie chińskiej i ajurwedzie stosuje się rozmaite preparaty ziołowe, które działają tonizująco na cały organizm i zmniejszają napięcie.
Delikatny masaż pomoże się zrelaksować prawie każdemu.
TERAPIE ZIOŁOWE
Kwiaty rumianku (Matricaria recutita), melisy (Melissa officinalis) i lipy (Tilia spp.) uważa są za łagodne środki relaksujące i uspokajające. Melisa jest szczególnie dobra przy problemach trawiennych związanych z niepokojem. Tarczyca (Scutellaria lateriflora) jest nieco mocniejsza, natomiast kozłek lekarski (Valeriana officinalis), chmiel (Humulus lupulus) i męczennica (Passiflora incarnata) działają intensywniej na ośrodkowy układ nerwowy. Trzy ostatnie zioła pomagają przy bezsenności i mogą być łączone ze sobą. Chmielu nie należy jednak stosować przy wyraźnej depresji, a kozłek lekarski, aby był skuteczny, musi zostać zastosowany w dość dużej dawce (1/2 do 1 łyżeczki nalewki). Jeśli niepokój wiąże się z kołataniem serca, można zastosować serdecznik (Leonurus carcliaca), jeżeli natomiast ze wzrostem ciśnienia tętniczego – korę kaliny (Viburnum opulus) i kwiat lipy. Napar z każdego z tych ziół sporządza się, zalewając wrzątkiem 1-3 łyżeczki suszonych albo garść świeżych ziół. Czas parzenia: 10-15 minut. Należy pić małą filiżankę 3-4 razy dziennie.
Nalewki ze wspomnianych ziół można kupić w sklepach ze zdrową żywnością; należy stosować się do załączonej instrukcji.
DOMOWE SPOSOBY LECZENIA
♦ Codzienne ćwiczenia fizyczne są jedną z najlepszych metod zmniejszania niepokoju. Jeżeli stwierdzisz, że wysiłek działa na ciebie korzystnie, uprawiaj regularnie ulubiony sport lub chodź na szybkie spacery.
♦ Przyjmuj preparaty magnezu, zwłaszcza jeżeli jednym z objawów są bolesne skurcze mięśni. Dawka nie powinna jednak przekraczać 300 mg – 3 razy dziennie, ponieważ w przeciwnym razie może wystąpić biegunka.
♦ Nie pij alkoholu, zmniejsz ilość spożywanego cukru i kofeiny.
♦ Układaj sobie plan pracy, aby nie tracić czasu i energii na działania zbędne i męczące.
♦ Jeżeli pod wpływem zdenerwowania zaczniesz szybko oddychać, spróbuj przyłożyć do ust papierową torebkę, wydychać do niej powietrze, a następnie wdychać je z powrotem. Zwiększenie ilości dwutlenku węgla we wdychanym powietrzu zmniejszy zawroty głowy i drętwienie kończyn.