Rzęsistkowica – zakażenie spowodowane przez rzęsistki, pierwotniaki przenoszone głównie drogą płciową – z reguły nie wiąże się z poważnymi komplikacjami zdrowotnymi, jednak jest zakaźna. W 70% przypadków przebiega bezobjawowo i dlatego sprawia duże problemy diagnostyczne. U kobiet objawy mogą się utrzymywać tylko przez tydzień albo przez kilka miesięcy i ulegają wtedy zaostrzeniu w czasie menstruacji lub ciąży. Jeśli zakażenie nie będzie leczone, pasożyty atakują narządy układu moczowego i płciowego. U kobiet zakażenie może rozprzestrzeniać się na pochwę, cewkę moczową, kanał szyjki macicy, pęcherz moczowy oraz gruczoły układu płciowego. U mężczyzn zakażenie obejmuje cewkę i pęcherz moczowy, ale także gruczoł krokowy, pęcherzyki nasienne i najądrze.
Pierwotniaki doskonale czują się w środowisku o odczynie zasadowym. Dlatego zakażenie ma większe możliwości rozwoju u kobiet przyjmujących doustnie środki antykoncepcyjne, ciężarnych lub myjących się często mydłem w płynie, niezapewniającym utrzymania kwaśnego odczynu pochwy.
Rzęsistkowicę wywołuje pierwotniak rzęsistek pochwowy Trichomonas vaginalis. Jest najczęściej przenoszony drogą płciową, ale można nim się także zakazić poprzez przedmioty sanitarne – wspólnie z innymi używane gąbki lub ręczniki, siadanie na nieodkażonych deskach sedesowych oraz na wilgotnych ławkach w pomieszczeniach kąpielowych (np. w saunie).
Najczęściej lekarz przeprowadza mikroskopowe badanie wydzieliny z pochwy lub cewki moczowej, a czasami moczu. Rzęsistki mogą zostać także wykryte przy okazji badań cytologicznych pochwy. Jeśli uważasz, że może u ciebie dojść do zakażenia, raz do roku poddawaj się testom wykrywającym pierwotniaka.
Rzęsistkowicę w 90% przypadków leczy pojedyncza dawka antybiotyku. Jedynie nawracające lub uporczywe zakażenia wymagają dłuższej terapii.
Lekiem najpowszechniej wykorzystywanym do leczenia rzęsistkowicy jest metronidazol podawany chorym doustnie w postaci tabletek. Skutecznie działa także wiele innych chemioterapeutyków i antybiotyków. Metronidazol stosowany jest przez niektórych lekarzy z ostrożnością, ze względu na potencjalne działanie teratogenne (uszkadzające płód) oraz rakotwórcze, które jednak wykazano tylko u zwierząt. Żadne z prowadzonych badań nie potwierdziło jednak tego działania u człowieka. W czasie leczenia metron i dazolem mogą wystąpić działania niepożądane – nudności, wymioty lub metaliczny smak potraw. Objawy te można wyeliminować, spożywając przepisaną dawkę leku wraz z posiłkiem lub bezpośrednio po nim. W czasie leczenia oraz do 24 godzin po jego zakończeniu nie wolno pić alkoholu – mogą wtedy wystąpić wymioty i bóle brzucha.