Starzenie się skóry właściwej

przez | 19 listopada, 2015

Starzenie się skóry właściwej. Liczba składników skóry właściwej zmniejsza się z biegiem procesu starzenia. Zanika żelopodobna substancja wypełniająca przestrzeń między włóknami tkanki łącznej. Powoduje to ograniczenie zdolności wiązania wody w tkance i przez to gwałtownie zmniejsza się jędrność i elastyczność skóry. Zredukowana jędrność jest przyczyną wiotczenia skóry. Zanikanie substancji wypełniającej zmienia ułożenie włókien kolagenowych. Kolagen zanika z reguły tylko w nieznacznym stopniu lub wcale. Postępuje tzw. sieciowanie kolagenu czyli tworzenie splotów poprzecznych, co oznacza, że z biegiem procesu starzenia kolagen staje się sztywniejszy i bardziej kruchy. Włókna kolagenowe tracą z wiekiem swoją wytrzymałość, co spowodowane jest uszkodzeniem struktury białek, np. przez działanie promieni UV. Także włókna sprężyste (elastyny) zmieniają się, często zbijają w bryłki, a rezultatem jest utrata elastyczności i powstawanie zmarszczek.

Starzenie się tłuszczowej tkanki podskórnej.
W porównaniu do procesów starzenia się innych warstw skóry, zachodzące w tkance tłuszczowej podskórnej nie są tak wyraźne. W starszym wieku może nastąpić zarówno ubytek, jak i powiększenie się tkanki tłuszczowej.

Starzenie się przydatków skóry. Siwienie włosów spowodowane jest zmniejszonym wytwarzaniem melaniny. Włosy na głowie i na ciele stają się coraz cieńsze i jest ich coraz mniej. W innych regionach może dochodzić do nasilonego wzrostu włosów, np. krzaczaste brwi i grube włosy w uszach. Gruczoły potowe i łojowe ograniczają swoją aktywność. Taki stan, a także zmiana składu tłuszczów warstwy rogowej powodują, że skóra w starszym wieku staje się sucha. Zmniejszone wydzielanie potu może poza tym prowadzić do pogorszenia termoregulacji.

Starzenie się układu naczyniowego. Wiele zauważalnych procesów starzenia się polega na zmianach w układzie naczyniowym. Często następuje rozszerzanie się naczyń, ze sztywnieniem ich ścianek. Zmniejsza się ponadto liczba naczyń włosowatych. Ukrwienie jest słabsze, a skutkami tego są teleangiektazje, typowa bladość i zaburzona termoregulacja.

Starzenie się naskórka. Naskórek staje się coraz cieńszy, brodawki łączące go ze skórą właściwą ulegają spłaszczeniu i częściowo zupełnie zanikają. Zmiany te polegają na zmniejszeniu liczby komórek warstwy podsiawnej naskórka. Spłaszczenie brodawek prowadzi do zwiększenia wrażliwości na urazy, głównie przesunięcia skóry. Częściowy zanik komórek warstwy pod-stawnej i mniejsza częstość podziału pozostałych komórek tej warstwy zwalnia proces odbudowy powodując, że wydłużony jest czas, w jakim keratynocyt przemierza warstwy naskórka i ulega ziuszczeniu. Przez to spowolnienie opóźnia się także gojenie ran i urazów. Funkcja ochronna warstwy rogowej zostaje zaburzona za sprawą zmienionego składu tłuszczów, co objawia się głównie większą wrażliwością na rozpuszczalne w wodzie substancje drażniące. Ta zmiana ma związek ze szczególnie suchą skórą w starszym wieku. Liczba melanocytów i komórek Langerhansa maleje wraz z postępującym procesem starzenia. Melanocyty wytwarzają mniej melaniny, zwłaszcza melanocyty mieszka włosowego, przez co wyrastają włosy pozbawione barwnika – rozpoczyna się siwienie. Nierównomierne wytwarzanie melaniny powoduje też powstawanie typowych plam i przebarwień starczych. Zmniejszenie liczby komórek Langerhansa prowadzi do osłabienia układu odpornościowego.