Wirusy Herpes simplex wywołują dwa rodzaje opryszczki. Typ 1 tego wirusa wywołuje znaną opryszczkę wargową (herpes labialis). Zakażenie w obrębie narządów płciowych, zaliczane do chorób przenoszonych drogą płciową, wywołuje wirus typu 1 lub 2. Jest to opryszczka narządów płciowych (herpes genitalis).
Zakażenia wywołane wirusem opryszczki zwykłej występują na całym świecie. Ludność ziemi prawie w stu procentach dotknięta jest przynajmniej typem 1 tego wirusa. Po pierwotnym zakażeniu tym wirusem, które następuje we wczesnym dzieciństwie przez zakażenie kropelkowe lub kontakt, układ immunologiczny walczy z nim tworząc przeciwciała, przy czym choroba może przebiegać bezobjawowo. Właściwe skutki zakażenia wirusem opryszczki pojawiają się często dopiero po kilku latach. Podczas pierwotnego zakażenia wirus wnika przez skórę do miejscowych zakończeń nerwowych i przemieszcza się włóknami nerwowymi do najbliżej położonych okolicznych węzłów nerwowych. Tu mogą przetrwać w nieaktywnej postaci. U niektórych osób wirus aktywuje się (Herpes recidivans) kilka razy w roku. Często wystarczy niewielki bodziec, aby wywołać chorobę. Bodźcami mogą być: gorączka, nasłonecznienie, menstruacja, stres lub osłabiona odporność. Wówczas dochodzi do reaktywacji wirusa, który przemieszcza się włóknami nerwowymi na powierzchnię skóry. Tu opanowuje kolejne komórki i wywołuje typowe zmiany: wirus typu 1 atakuje głównie wargi, ale pęcherzyki mogą występować także na innych częściach twarzy. Pojawia się wówczas zaczerwienione ognisko rumieniowe, na którym występują pęcherzyki z wodnistą zawartością. Po kilku dniach zawartość pęcherzyków mętnieje, pęcherzyki przekształcają się w nadżerki, tworzą się strupy, które odpadają nie pozostawiając blizn. Szczególnie charakterystyczne jest silne swędzenie, pojawiające się często jeszcze przed powstaniem pęcherzyków. Reaktywacja wirusa Herpes genitalis, przeważnie typu 2, przebiega podobnie.