Dermatofity mają rzadką zdolność rozkładania niezwykle odpornej keratyny. Zakażenie następuje przez kontakt z chorymi zwierzętami (np. świnki morskie, myszy, bydło) lub z ludźmi. W przypadku tych ostatnich zakażenie następuje często pośrednio przez używanie wspólnych butów, skarpetek, mat i kratek na basenach lub w saunach.
Zakażenia wywołane przez dermatofity określa się ogólną nazwą tinea, do której dołączane jest określenie miejsca występowania grzybicy, np. tinea capitis (owłosiona skóra głowy), barbae (okolica brody), cor-poris (ciało, korpus), inguinalis (pachwiny), manum (dłonie), pedum (stopy), unguinum (paznokcie).
Przykładami zachorowań wywołanych przez dermatofity są: grzybica powierzchowna na skórze gładkiej w postaci zmian rumieniowo-złuszczających o wyraźnych zarysach z pęcherzykami i krostkami na obwodzie. Grzybica powierzchowna owłosionej skóry głowy występuje głównie u dzieci oraz w postaci ognisk z nieznacznym odczynem zapalnym (grzybica strzygąca), bądź jako ogniska z kilkumilimetrowymi tarczkami siarkowo-żółtawymi (grzybica woszczynowa). Grzybica woszczynowa może pozostawić trwałe wyłysienie lub włosy są połamane, matowe.
Zakażenie grzybicą głęboką następuje przez kontakt z chorymi zwierzętami. Charakterystyczne zmiany występują na owłosionej skórze głowy i brodzie u mężczyzn w postaci głębokich nacieków zapalnych i przymieszkowych zmian ropnych.
Grzybica stóp (tinea pedum) występuje najczęściej. Spowodowana jest przede wszystkim warunkami korzystnymi dla rozwoju grzybów np. w przestrzeniach międzypalcowych. Rozwojowi grzybicy sprzyja noszenie obuwia nieprzepuszczającego powietrza, co stwarza idealne dla rozwoju grzybów, wzmocnione poceniem się, cieple i wilgotne środowisko. Sprzyjają jej także zaburzenia krążenia żylnego spowodowane noszeniem zbyt ciasnego obuwia. Zakażenie grzybicą następuje przez buty, skarpety, drewniane maty na basenach, a także kontakt z ziemią. Choroba rozwija się najpierw w przestrzeniach międzypalcowych. Często widoczne jest lekkie złuszczanie, potem mogą pojawiać się mniej lub bardziej wyraźne oznaki stanów zapalnych w postaci zaczerwienienia, nasilonego złuszczania się, maceracji i pękania skóry. Grzybica stóp może mieć postać potnicową.
Grzybice leczone są przez dermatologów. Kosmetyczka przez zastosowanie odpowiednich środków higieny i udzielenie porad może w znacznym stopniu przyczynić się do odbudowania normalnej flory skóry i zapobiec ponownemu zakażeniu. Schłodzenie, wysuszenie i usunięcie obrzęku wstrzymuje rozwój zakażenia. Stosując zabiegi tego rodzaju można usunąć naloty i osiągnąć wysuszenie ran. Dzięki kąpielom rany na pośladkach, stopach i dłoniach zostają wysuszone, a ich wydzielina oraz złuszczona skóra zostają usunięte. Do przemywania należy używać kwaśnych środków powierzchniowo czynnych. Zakładanie opatrunków z gazy lub lnu w fałdy i przestrzenie międzypalcowe powoduje, że skóra się nie ociera, a wydzielina zostaje wchłonięta. Paznokcie zajęte grzybicą należy konsekwentnie krótko obcinać. Odpowiednia dezynfekcja odzieży i przedmiotów użytkowych zapobiega ponownym zakażeniom. Buty należy zdezynfekować.
Choroby wywołane przez grzyby
Kosmetyczka w czasie wykonywania zawodu, zwłaszcza zabiegów pielęgnacyjnych stóp, często styka się z grzybami. Istotne jest, aby po pierwsze, stosując odpowiednie środki higieny (rękawiczki, maska na usta, odpowiednia dezynfekcja) samemu chronić się przed zakażeniem. Po drugie, należy zalecić klientce wizytę u dermatologa w celu przeprowadzenia leczenia oraz doradzić, jak unikać ponownych zakażeń grzybiczych.
Sprzyjającymi czynnikami dla zakażenia grzybami są ciepłe i wilgotne środowisko (stopy, fałdy skórne), częsty kontakt z wodą, leczenie antybiotykami i kortykosteroidami, ogólne osłabienie odporności (np. AIDS), choroby metaboliczne (np. cukrzyca) oraz stosowanie pigułek antykoncepcyjnych.
Grzyby dzielimy na trzy grupy: 1. Dermatofity – atakują wyłącznie skórę, włosy i paznokcie. 2. Drożdżaki – najbardziej znany Candida albicans – mogą atakować skórę, błony śluzowe i paznokcie. 3. Pleśniowce – np. Aspergillus, bardzo rzadko występują na ludzkiej skórze i błonach śluzowych.