Każdy ucisk na nerw powoduje jego podrażnienie i upośledzenie czynności. Następstwem mogą być liczne dolegliwości, od bolesności do utraty czucia lub osłabienia mięśniowego. Przyczyny bywają różne – np. ciąża, powtarzający się ruch lub choroby stawu. Ucisk może nastąpić w każdym miejscu obwodowego układu nerwowego (tj. nerwów znajdujących się poza obrębem mózgu i rdzenia kręgowego). Szczególnie narażone na ucisk są nerwy biegnące nad wyniosłymi strukturami kostnymi.
Do najczęściej uciskanych należą nerwy: pośrodkowy, łokciowy i promieniowy, biegnące wzdłuż kończyny górnej od barku do ręki. Innymi często uciskanymi nerwami są: nerw udowy, biegnący od miednicy do kolana, nerwy podeszwowe, nerwy przechodzące między krążkami między-kręgowymi kręgosłupa, nerw strzałkowy, biegnący po stronie bocznej podudzia, oraz nerw kulszowy – wielki nerw przebiegający wzdłuż całej kończyny dolnej od kręgosłupa do stopy.
Pod wpływem leczenia uciśnięty nerw odzyskuje na ogół sprawność w ciągu kilku dni lub tygodni. W przypadkach przewlekłych może dochodzić do ciągłego drażnienia uciskanego nerwu. Czasami następuje jego trwałe uszkodzenie.
Ucisk nerwu obwodowego przez otaczające go tkanki powoduje zapalenie. Do ucisku może dojść wskutek urazu, zmian chorobowych, a nawet z powodu czynników dziedzicznych. Czasami przyczyną choroby nerwu jest stale powtarzający się ruch ramienia lub nogi – związany np. z posługiwaniem się kluczem ślusarskim lub ruchem przy taśmie montażowej.
Inną częstą przyczyną podrażnienia nerwu bywa uszkodzenie krążka między kręgowego (dysku), który pełni rolę amortyzatora między kręgami kręgosłupa. Uraz lub zwyrodnienie dysku może prowadzić do jego rozerwania, w wyniku czego część centralna, tzw. jądro galaretowate, wysuwa się na zewnątrz, uciskając przylegający nerw. Zaburzenie to, popularnie znane jako wypadnięcie dysku, występuje zwykle w najbardziej ruchliwej części kręgosłupa – a więc w odcinkach lędźwiowym i szyjnym. Przyczyniać się do tego może dźwiganie ciężarów, otyłość lub uprawianie sportów siłowych.
PRZEPUKLINA KRĄŻKA MIĘDZYKRĘGOWEGO I UCIŚNIĘTY NERW
Kręgi są oddzielone od siebie poduszkami włóknistymi zwanymi krążkami międzykręgowymi (dyskami). Zewnętrzny pierścień krążka jest zbudowany z mocnych włókien sprężystych, które otaczają miękkie galaretowate jądro. W wyniku osłabienia tego pierścienia zewnętrznego wskutek przerwania lub urazu jądro może się uwypuklić, uciskając nerw rdzeniowy, co powoduje silny ból. Nazywa się to wypadnięciem jądra miażdżystego albo przepukliną krążka międzykręgowego.