Ukąszenie przez owady i pająki

przez | 11 sierpnia, 2015

Ukąszenia większości owadów (muchy, pchły, pluskwy, komary) dają podobne objawy i nie są niebezpieczne. Jad lub wydzielina aparatu gębowego owada wywołuje niewielkie, swędzące obrzmienie skóry, które mija bez śladu po krótkim czasie. W wyjątkowych sytuacjach ukąszenie owada może być niebezpieczne – komary przenoszą takie choroby, jak malaria i zapalenie mózgu.
U osób uczulonych na jad pająków może wystąpić wstrząs anafilaktyczny. Ukąszenie niektórych pająków, kleszczy i innych owadów prowadzi niekiedy do rozwoju ciężkich chorób zakaźnych.

Kleszcze. Nie każde ukąszenie kleszcza jest niebezpieczne, ale należy pamiętać, że owad ten przenosi drobnoustroje, które wywołują kleszczowe zapalenie opon mózgowych i mózgu, boreliozę czy też gorączkę plamistą Gór Skalistych. Kleszcze przenoszą także tularemię, dur powrotny oraz nowo poznaną chorobę o złym rokowaniu – ehrlichiozę. Wyjątkowo rzadko ukąszenie powoduje porażenie, które rozpoczyna się bólem i drętwieniem nóg, a kończy niewydolnością oddechową.

Pająki. Ukąszenie rzadko jest niebezpieczne. Najbardziej wrażliwe są dzieci, osoby starsze i uczulone na jad. Największe zagrożenie powoduje czarna wdowa – pająk występujący na terenach o cieplejszym klimacie. Ukąszenie zwykle pozostaje niezauważone do czasu, gdy w miejscu ukłucia pojawi się silny ból i obrzęk, często z towarzyszącymi objawami ogólnymi: kurczami mięśni, bólami brzucha, dreszczami, gorączką, dusznością, zaburzeniami połykania. 4% ukąszonych nie udaje się uratować.

Ukąszenie pająka pustelnika nie jest bolesne, ale w miejscu ukłucia tworzy się owrzodzenie, mogą pojawić się bóle stawowe, gorączka, dreszcze lub drgawki. Choroba rzadko kończy się śmiercią.

Skorpiony. Ukłucie wywołuje ostry ból, poprzedzony zdrętwieniem tej części ciała, gdzie nastąpiło ukłucie. Niekiedy neurotoksyna skorpiona wywołuje wstrząs lub zagrażający życiu stan toksemii, w którym dochodzi do przyspieszenia oddechu, zaburzeń mowy i kurczów mięśniowych. Umiera przeciętnie co setny ukłuty człowiek, najczęściej z grupy osób najmłodszych i w wieku podeszłym.

Mrówki. Niebezpieczne są ukąszenia pewnego gatunku mrówek meksykańskich, które mogą nawet zakończyć się śmiercią w przypadku reakcji uczuleniowej na jad. Ślad po ukąszeniu jest charakterystyczny: miejsce pierwszego ukłucia otoczone jest półkoliście szeregiem kolejnych ukłuć.

W przypadku ukąszenia nieniosącego powikłań głównym celem leczenia jest złagodzenie miejscowo występujących objawów. Jeżeli zaś może wywołać ono poważne następstwa, konieczne jest niezwłoczne udzielenie choremu właściwej pomocy.